Obelisk ku pamięci poległego pod Loretto żołnierza

Na polu jeleśniańskim, nad ostatnimi zabudowaniami przy ulicy Mokrej znajduje się murowana, kamienna Kapliczka p.w. św. Wacława z wizerunkiem Matki Boskiej Loretańskiej zbudowana w 1584 roku.
Na elewacji frontowej znajduje się drewniana tablica ufundowana i wykonana przez pana Kazimierza Klimczaka z Jeleśni z historią kapliczki, o następującej treści: Fundator Wacław Janik z Sopotni Małej kościelny, poświęcona przez sufragana krakowskiego księdza Mikołaja Oborskiego - dane Dziejopis Żywiecki – werset 592.
Obok tej kapliczki w dniu 23 października 2009 roku pan Kazimierz Klimczak również ufundował i postawił obelisk poświęcony pamięci plutonowego Stanisława Juraszka, żołnierza II Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa.
Żołnierz ów pochodził z Jeleśni. Urodził się tutaj 8 listopada 1914 r. Mieszkał w pobliżu kapliczki z obrazem Matki Boskiej Loretańskiej.
Zginął w lipcu 1944 r. jako żołnierz II wojny światowej i spoczął na cmentarzu żołnierzy polskich w Loretto we Włoszech.
Do Polski powróciło kilka kropli jego krwi wraz z dokumentami osobistymi , które miał przy sobie w chwili śmierci.
Do upamiętnienia postaci żołnierza II Korpusu Polskiego przyczynili się również śp. Władysław Skórzak oraz Stanisław Jasiewicz.
Stanisław Jasiewicz udostępnił dokumentację ze zbiorów rodzinnych, na podstawie której śp. Władysław Skórzak i Kazimierz Klimczak opracowali tekst umieszczony na obelisku.
Interesujące, że Władysław Skórzak zmarł wkrótce po postawieniu obelisku Stanisława Juraszka. Pozostawił po sobie ogromną dokumentację związaną z historią i kulturą Jeleśni.
Zachęcamy młodzież szkolną do wycieczki edukacyjnej w celu poznania historii naszej małej ojczyzny i jej mieszkańców .

W dniu 09.01.2010 otrzymaliśmy sprostowanie do tego artykułu od pana Dominika Grzegorzka z Sopotni Małej, w związku z czym zamieszczamy to sprostowanie poniżej.

Szanowni Państwo

Dotyczy: Sprostowania do artykułu „Obelisk ku czci poległego pod Loretto żołnierza” -
„Gazeta Żywiecka” nr 1/257 styczeń 2010 r. oraz informacji zamieszczonej w Internecie pod tym samym tytułem.

Winno być: Stanisław Juraszek, ur. 8 – go listopada 1914 r. Stopień wojskowy – wachmistrz ( a nie plutonowy), przydział służbowy Pułk Ułanów Karpackich, zginął pod Ankoną ( a nie pod Loretto) 18 – tego lipca 1944 roku, pochowany na cmentarzu wojskowym w Loretto – taras XIV – sektor F – grób nr 4.

Biografia: „Przewodnik po polskich cmentarzach wojennych we Włoszech – Monte
Cassino, Loretto, Bolonia, Casamassima”. Autorem opracowania jest ojciec pułkownik Franciszek Adam Studziński, były kapelan 4 – go Pułku Pancernego „Skorpion” 2 Brygady Pancernej 2- go Korpusu.

List Związku Ułanów Karpackich – podpisany przez Emila S. Mentla „Gazeta Żywiecka” nr 6/42 z czerwca 1992 r.


HISTORIA PUŁKU UŁANÓW KARPACKICH


23 – go maja 1940 roku odnotowano w rozkazie Brygady Strzelców Karpackich powołanie Dywizjonu Rozpoznawczego Kawalerii Brygady Strzelców Karpackich. Od 29 – go maja tegoż roku nowa nazwa jednostki brzmiała: Dywizjon Ułanów Brygady Strzelców Karpackich, a od 5 – go lutego 1941 roku – PUŁK UŁANÓW KARPACKICH.
Organizację jednostki zapoczątkowano w HOMIE (Syria), w jej skład weszli ochotnicy z Polski oraz oficerowie i podoficerowie z Legii Cudzoziemskiej. Następnie zostali przeniesieni w rejon Aleksandrii. Od 5 – go lutego 1941 r. pułk zaczęto w pełni motoryzować, nadając mu charakter jednostki pancernej i po zakończeniu przezbrajania 29 – go sierpnia 1941 r. przetransportowano go do Tobruku, gdzie otrzymał dodatkową broń pozycyjną oraz zdobyczną. Począwszy od 26 – go sierpnia do 10 – go grudnia1941 roku bronił twierdzy tobruckiej, dokonując trzech wypadów i wziął udział w pościgu do Gazali. Między styczniem a czerwcem 1942 r. pułk był na postoju pod piramidami, po czym przeszedł do obrony zapór wodnych w delcie Nilu. Jesień 1943 r. przeznaczono na zgranie we współdziałaniu z 3 DSK. Terenem przygotowań do kampanii włoskiej był Irak i Palestyna. W styczniu 1944 r. pułk wylądował we Włoszech i przeszedł do ubezpieczenia komunikacji przyfrontowych. W bitwie pod Monte Cassino wspierał i ubezpieczał piechotę, a w dniach 18 i 19 maja wziął udział w ostatecznym natarciu i zdobyciu góry klasztornej. Pasmo dalszych walk to Loretto ( 30 – go czerwca), pościg w kierunku Ankony oraz jej zdobycie łącznie z portem, pościg w kierunku Senigali i natarcie na Torre Albani. Od lipca do sierpnia udziałem pułku stały się walki zaczepne w rejonie górskim Urbino, zakończone w Giove i Pesaro – wieńczyły one przerwaniem LINII GUSTAWA. W czasie zimy pułk pozostawał w odwodzie 2- go Korpusu w rejonie Arezzo. Od pierwszych dni marca aż do kwietnia 1945 r. bronił rzeki Senio, by potem w marszu bitewnym dojść pod Bolonię i wziąć udział w jej wyzwoleniu.
Straty poniesione w kampanii libijskiej i włoskiej to 111 poległych i 245 rannych. W Pułku Ułanów Karpackich oprócz wachm. Stanisława Juraszka walczyli bracia ułani Józef i Tadeusz Słowiaczkowie z Jeleśni. Dowódcy pułku 1940 – 1943 płk. Władysław Bobiński, 1943 – 1947 ppłk. Stanisław Zakrzewski.

Święto pułku obchodzono 26 – go sierpnia, na pamiątkę wejści do obrony Tobruku w 1941 r.

Dominik Grzegorzek, Grażyna Patera


Facebook